O raku szyjki macicy, objawy i wykrywanie

Rak szyjki macicy powstaje z komórek nabłonka wyścielających kanał szyjki macicy.

Tylko w 2014 roku na raka szyjki macicy na Dolnym Śląsku zachorowało 236 kobiet. Ponad 85% nowych zachorowań dotyczy kobiet zamieszkałych w krajach rozwijających się. Polska choć należy do państw o średnim poziomie zachorowalności na ten typ nowotworu, charakteryzuje się jednym z najwyższych wskaźników umieralności z jego powodu.

Na raka szyjki macicy chorują kobiety w każdym wieku. Szczyt zachorowań przypada na 6. dekadę życia, ale obecnie chorują coraz młodsze pacjentki. Liczba zachorowań rośnie zwłaszcza w przedziale wiekowym między 35. a 44. rokiem życia.

Rak szyjki macicy na żadnym z etapów swojego rozwoju nie daje charakterystycznych objawów klinicznych. Stany przednowotworowe i wczesne stadia zaawansowania przebiegają bezobjawowo, dlatego tak ważne są regularne badania przesiewowe u kobiet, które nie wykazują żadnych objawów chorobowych.

Objawy niespecyficzne, które mogą występować w wyższych stadiach zaawansowania choroby, ale nie muszą być z nią związane:

• nieprawidłowe krwawienia i upławy z dróg płciowych,
• bóle podbrzusza i okolicy lędźwiowo-krzyżowej.

Podstawą rozpoznania raka szyjki macicy jest badanie mikroskopowe, popularnie nazywane cytologią. Klasyfikacja komórek pobranych do badania podczas testu cytologicznego opiera się obecnie na systemie Bethesda (wcześniej stosowano skalę Papanicolau).

1. Cytologia prawidłowa, odpowiada grupie I w skali Papanicolau.
2. Cytologia prawidłowa z łagodnym stanem zapalnym.
3. Cytologia prawidłowa ze stanem zapalnym, odpowiada grupie II Papanicolau.
4. AGUS/ASCUS – wynik nieprawidłowy, w rozmazie występują komórki nieprawidłowe, których nie da się jednoznacznie zakwalifikować. W takich przypadkach zazwyczaj zalecana jest kontrola cytologiczna za 6 miesięcy.
5. Bethesda LSIL – wynik nieprawidłowy, obecność pojedynczych komórek, co do których istnieje ryzyko przekształcenia w nowotwory, wynik odpowiada III grupie i zazwyczaj oznacza ostry stan zapalny.
6. Bethesda HSIL – wynik nieprawidłowy, rozmaz zawiera liczne komórki, z podejrzanymi zmianami wysokiego stopnia, wskazuje na konieczność wykonania badania histopatologicznego.

W przypadku wykrycia komórek świadczących o rozwoju nowotworu, wykonuje się następujące badania, służące określeniu stanu zaawansowania choroby w całym organizmie:

1. Badanie ginekologiczne przez pochwę i odbytnicę.
2. Badanie USG lub TK jamy brzusznej.
3. Badanie RTG klatki piersiowej.
4. Badania laboratoryjne krwi.
5. Cystoskopia – oglądanie pęcherza moczowego za pomocą wziernika z kamerą i z ewentualną biopsją.
6. Rektoskopia – oglądanie odbytnicy za pomocą wziernika z kamerą i z ewentualną biopsją.
7. Badanie radiologiczne kości.
8. Wyłeżyczkowanie jamy macicy lub histeroskopia, czyli obejrzenie wnętrza macicy.
9. Wyłeżyczkowanie kanału szyjki macicy .
10. Konizacja, czyli wycięcie stożka tkanki z części pochwowej macicy.